Dwieście meczów Góraka
Szkoleniowiec GieKSy przy okazji ostatniego spotkania z Chrobrym Głogów miał swój jubileusz. W kronikach coraz bliżej mu do Piotra Piekarczyka.
Jaki piękny jubileusz! W sobotę Rafał Górak poprowadził GKS Katowice w meczu o stawkę już po raz dwusetny! Uczcił ten fakt zwycięstwem z Chrobrym Głogów – swoim 85. w roli szkoleniowca GieKSy, 80. ligowym (190 spotkań zaliczył w lidze, 10 – w Pucharze Polski) i 59. podczas drugiej kadencji przy Bukowej. Ta pierwsza przypadała na lata 2011-13, ta obecna trwa od połowy 2019 roku. 49-latek z Bytomia goni Piotra Piekarczyka, który na trenerskiej ławce katowickiej drużyny zasiadał 225-krotnie i pod tym względem do dziś nie ma sobie równych.
Przebić Nikiela
– 200. mecz Rafała Góraka… Jak duże to wydarzenie? Wystarczy popatrzeć, co działo się, nim trafił do GieKSy po raz drugi, na okres od jego zwolnienia do ponownego zatrudnienia. To był jakiś szał, trenerów zwalniano jak w wariatkowie, tylko Jerzy Brzęczek wytrwał prawie dwa lata. Jasne, że trener Górak nie ma takich osiągnięć, jak legendarni Władysław Żmuda czy Alojzy Łysko, ale już pracuje od nich dłużej – mówi Tomasz Pikul, autor wielotomowej monografii sekcji piłkarskiej GKS-u.
Podczas swojej drugiej kadencji w klasyfikacji trenerów z największą liczbą meczów w GieKSie Rafał Górak wyprzedził nie tylko Żmudę (115) czy Łyskę (143), ale też Jerzego Nikiela (126). Z tym ostatnim, patrząc przez pryzmat statystyk, rywalizuje też na innych polach. W 58-letniej historii klubu Nikiel był dotąd tym, który pracował najdłużej nieprzerwanie – od 1964 do 1967 roku, a więc niecałe 3 lata. Górak już przebił go, bo obecny sezon jest czwartym z rzędu, w którym odpowiada za wyniki zespołu z Bukowej. Z drugiej strony, gdyby cofnąć się do czasów „przedGKS-owych”, wełnowieckiego Rapidu, to Jerzy Nikiel do dziś pozostaje jedynym szkoleniowcem, który wywalczył z GieKSą i jej poprzednikami więcej niż jeden awans, pokonując drogę ze „starej” trzeciej do pierwszej ligi. Rafał Górak też ma już w CV jedną promocję – tę ubiegłoroczną, z drugiej ligi na zaplecze ekstraklasy. Wyrównanie osiągnięcia Nikiela z lat 60. – to dopiero byłoby coś.
Zwolniony po czwartej kolejce
Już pierwsza kadencja Rafała Góraka (trafił do klubu w miejsce Wojciecha Stawowego) jak na realia GieKSy była bardzo długa, a skończyła się… nawet bardziej niż po GieKSiarsku. Pierwszy sezon w pierwszej lidze ukończył na 13. miejscu, drugi – na 10. Trzeci zaczął od zdobycia 4 punktów w 4 meczach i przebrnięciu dwóch przeszkód w Pucharze Polski, w tym ekstraklasowego wówczas Podbeskidzia Bielsko-Biała. Ale po porażce 0:5 w Bełchatowie prezes Wojciech Cygan nie wytrzymał.
– Dziwny to był czas. Pierwszy sezon trenera Góraka rozgrywany był jeszcze za rządów Ireneusza Króla. Od jesieni 2012 trwała walka, by klub przejęło miasto. Gdy sytuacja w miarę ustabilizowała się, to po czterech kolejkach szkoleniowiec został zwolniony. Poczuł to katowickie wariactwo na własnej skórze. Był wtedy już co prawda w klubie dwa lata, ale zmiana trenera w czwartej kolejce… To chyba jakiś rekord – zastanawia się Tomasz Pikul.
W sierpniu 2013 miejsce Góraka zajął Kazimierz Moskal, no i się zaczęło. Moskal, Artur Skowronek, Piotr Piekarczyk, Janusz Jojko, raz jeszcze Piekarczyk, Jerzy Brzęczek, raz jeszcze Jojko, Piotr Mandrysz, Jacek Paszulewicz, Jakub Dziółka, Dariusz Dudek. Nazwiska tych szkoleniowców w latach 2013-19 wpisywane były do protokołów meczowych GKS-u. Zamiast upragnionego awansu do ekstraklasy skończyło się spadkiem z jej zaplecza i rewolucją.
Dobry czas
Górak, wykupiony z Elany Toruń, po blisko 6 latach wrócił na Bukową – jak w przeszłości czynili też Łysko, Żmuda, Żurek czy Piekarczyk – a wraz z nim dyrektor Robert Góralczyk czy II trener Dariusz Okoń. Prezes Marek Szczerbowski pojawił się w Katowicach dopiero dwa miesiące później, zaufania do sztabu i dyrektora nie stracił mimo trudnych chwil. Jak przegrany baraż ze Stalą Rzeszów i brak awansu w pierwszym II-ligowym sezonie; jak złe wejście w jesień 2020, jak pandemiczny kryzys wiosną 2021, wreszcie jak fatalne wyniki w roli beniaminka na starcie pobytu w pierwszej lidze.
– Cechy osobiste Rafała Góraka zapewne nie pomogłyby mu, gdyby był inny prezes. Pewnie wyleciałby już po przegranym barażu ze Stalą; przy innych prezesach, jak wcześniejsi, nie zachowałby stanowiska. Akurat trafił pod tym względem na dobry czas. Trafił na kogoś, kto nie wariuje, daje pracować. Marek Szczerbowski sam mówił, że podpowiedzi ludzi doradzających zmianę trenera było sporo – zwraca uwagę autor monografii GieKSy.
Górak oczywiście pomógł też sam sobie. Jego stołek najgorętszy stał się na przełomie września i października ub. roku. Po porażce 2:4 z Odrą Opole drużyna spadła na dno tabeli, traciła multum bramek, nie wygrywała, w perspektywie miała mecz „o 6 punktów” ze Stomilem Olsztyn. Szkoleniowiec zmienił ustawienie, przeszedł na trójkę środkowych obrońców, za przetarcie posłużył jeszcze pucharowy wyjazd do IV-ligowej Olimpii Zambrów (1:0). Ze Stomilem wygrał 2:1 po bramce Bartosza Jaroszka z doliczonego czasu. To był moment zwrotny. GKS wywalczył utrzymanie, dzięki dobrej końcówce finiszował na 8. pozycji, a w tym sezonie, mimo że fajerwerków w jego grze nie uświadczymy, jest skuteczny, ciuła punkty, dzięki dwóm ostatnim wygranym (po 1:0 ze Skrą i Chrobrym) wdrapał się na podium.
Lepsza tylko Arka
Warto wrócić jeszcze do tego przełomowego meczu w Opolu, o którym po czasie Górak opowiadał, że „zdał sobie sprawę, że prowadzi zespół na rzeź”. Gdyby ułożyć tabelę za okres liczony już po tamtej porażce, GKS spośród aktualnych pierwszoligowców punktuje gorzej jedynie od Arki Gdynia (61 pkt w 37 meczach, przy 66 pkt Arki). Stracił też przez ten nieco ponad rok najmniej goli spośród uczestników rywalizacji na zapleczu (35).
A to wystawia jego sztabowi, asystentom Tomaszowi Włodarkowi czy Dawidowi Szwardze (wypromował się do Rakowa Częstochowa) jak najlepsze świadectwo i dowodzi, że stabilizacja popłaca. Tak jak konsekwencja, by wspomnieć o polityce kadrowej. GKS długo nie miał w kadrze obcokrajowca (wyjątkiem Chorwat Marko Roginić), czy zawodnika urodzonego w latach 80. Odstępstwo od tej reguły zostało wykonane latem, gdy ściągnięto Daniela Tanżynę (r. 1989), który z przyczyn zdrowotnych jeszcze nawet… nie zadebiutował.
Nie można zapomnieć o okolicznościach drugiej kadencji Góraka. Pamiętamy, jak po pierwszym meczu rozegranym po pandemicznym lockdownie (2:1 z Górnikiem Łęczna, czerwiec 2020) przyznał patrząc na puste trybuny, że „w niektórych momentach brakowało mi Blaszoka”. Tego „Blaszoka” brakuje przez ostatnie 2,5 sezonu często. Pandemia. Zamknięcie stadionu po zadymie z Widzewem. Bojkot – to wszystko powoduje, że atmosfera na meczach GieKSy jest daleka od ideału.
Swoją drogą, kibice nieraz próbowali dopytać szkoleniowca, co myśli o bojkocie, jaki prowadzą przeciw rządom prezesa Szczerbowskiego. Można odnieść wrażenie, że po jego słowach „miejsce kibica jest na stadionie” delikatnie mówiąc nie poprawił sobie notowań, ale o te dbać musi przede wszystkim dzięki tabeli, a nie mikrofonom.
Papszun, Fornalik, Tułacz
Kontrakt Góraka z GieKSą, podpisany na początku tego roku, obowiązuje do 30 czerwca 2024. Czy go wypełni? Nie wiemy, ale odpowiedzmy historią: w całym trenerskim życiu został zwolniony tylko raz. Właśnie z Katowic, niemal 10 lat temu. Z Radzionkowa, Tychów, BKS-u czy Elany odchodził na swoich warunkach. Trzy miesiące pauzy między GKS-em a BKS-em w 2013 roku to było jego ostatnie wolne. Od grudnia 2013 pracuje nieprzerwanie.
To chyba rekord, mówiąc o poziomach od makroregionalnego w górę. Patrząc zaś na szczebel centralny, kurczy się też grono szkoleniowców pracujących dłużej i nieprzerwanie w jednym klubie. Są to już tylko Marek Papszun (od kwietnia 2016 w Rakowie), Waldemar Fornalik (od września 2017 w Piaście) i Tomasz Tułacz (od sierpnia 2015 w Niepołomicach).
Właśnie w starciu z tym ostatnim trenerem i jego Puszczą, w meczu na szczycie I-ligowej tabeli, Rafał Górak zacznie w sobotnie popołudnie w GieKSie swoją trzecią setkę. 25 spotkań brakuje mu do Piotra Piekarczyka. No to może tak: 21 w sezonie zasadniczym. 2 baraże. 2 wyjazdy w ekstraklasie – i osiągnięcie „Orzecha” wyrównane. A przebite w pierwszym po 17 latach ekstraklasowym meczu przy Bukowej, już bez bojkotu. Marzenie? Tak, ale nie totalna fikcja.
Tomasz Pikul: – Pewnie, że wolelibyśmy, aby Rafał Górak bił rekordy dzięki sukcesom w ekstraklasie, a nie grze w pierwszej czy drugiej lidze. Życzę mu, by dostał się z GKS-em do ekstraklasy i tam śrubował swój wynik.
Najczęściej prowadzili GieKSę
- 225 meczów – Piotr Piekarczyk (1993-95, 1996-98, 2006-08, 2015)
- 200 meczów – Rafał Górak (2011-13, 2019 – nadal).
- 143 mecze – Alojzy Łysko (1985-87, 1991-92)
- 126 meczów – Jerzy Nikiel (1964-67)
- 115 meczów – Władysław Żmuda (1980-81, 1987-89)
124 SPOTKANIA GieKSy o stawkę poprowadził Rafał Górak, odkąd w połowie 2019 roku wrócił na Bukową (59 wygrał, 29 zremisował, 36 przegrał, uzyskując awans do I ligi).
274 BRAMKI pod wodzą Góraka zdobyła GieKSa w latach 2011-22 (przy 231 straconych).
3237 DNI nieprzerwanie Rafał Górak prowadzi seniorską drużynę. W latach 2013-17 pracował w III-ligowym BKS-ie Stal Bielsko-Biała, od 2017 do 2019 roku odpowiadał za wyniki Elany Toruń, z której nieco ponad 3 lata temu wykupili go katowiczanie.
Na zdjęciu: Kto wie, może Rafał Górak doczeka takiego obrazka w Katowicach i będzie mu dane poprowadzić GKS na budowanym obecnie nowym stadionie…
Fot. Adam Starszynski/PressFocus
