Wielka historia Torkatu

Otwarty w 1930 r. Torkat – pierwszy w Polsce sztuczny obiekt łyżwiarski – przez lata kipiał od hokejowych emocji, gościł gwiazdy łyżwiarstwa figurowego, a w lecie przeobrażał się w kino lub salę koncertową. Torkat, czyli katowicki tor łyżwiarski, był pierwszym sztucznym lodowiskiem w Polsce i 12. w Europie. Służył hokeistom i łyżwiarzom, ale też był świadkiem występów międzynarodowych gwiazd, m.in. Elli Fitzgerald albo koszykarzy z Harlem Globetrotters. 29 sierpnia 1973 r. obiekt spłonął i nie został odbudowany.

W miejscu Torkatu stoi obecnie gmach Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej, zaliczany do współczesnych ikon architektonicznych stolicy Górnego Śląska. Właśnie tam dzisiaj otwarta zostanie wystawa, przygotowana z inicjatywy katowickiej Fundacji Dom Modernisty. Do jej stworzenia wykorzystano unikatowe, archiwalne fotografie przypominające historię tego miejsca.

Otwarciu będzie towarzyszył wykład poświęcony historii obiektu; przedstawi ją historyk sztuki, znawczyni architektury, dr Aneta Borowik, która także opracowała tekst prezentowany na wystawie i wybrała ilustrujące materiał fotografie.

Inicjatorzy przedsięwzięcia chcą również przypomnieć osobę inicjatora i architekta przedwojennego Torkatu, Lucjana Sikorskiego. Ten nieco zapomniany dziś inżynier jako wieloletni architekt miejski miał wielki wpływ na unowocześnienie Katowic oraz całego regionu.

W 1930 r. radca budowlany Lucjan Sikorski był jednym z inicjatorów budowy w Katowicach toru łyżwiarskiego, stanął też na czele spółdzielni finansującej inwestycję. On również zaprojektował modernistyczny gmach wzniesiony przy ulicy Bankowej. Projektantem urządzenia sztucznego lodowiska był znany czeski konstruktor – inżynier Josef Kolda, a urządzenia zamrażające pochodziły z Brneńskiej Fabryki Maszyn z Brna w ówczesnej Czechosłowacji. Kolda w 1931 r. opatentował urządzenie do oziębiania sztucznej ślizgawki.

Powstanie Torkatu wiązało się z koniecznością zapewnienia obiektu rezerwowego na mistrzostwa świata w hokeju na lodzie w 1931 r. w Krynicy. Lodowisko powstało w rekordowym tempie, w ciągu czterech miesięcy 1930 r., od sierpnia do grudnia. Składało się z trzech części: chłodzonej tafli o wymiarach 63 na 38 metrów, odkrytych trybun na 6,5 tys. widzów oraz budynku klubowo-technicznego. Reszty dowiecie się państwo na wystawie…