System Nutri-Score coraz popularniejszy na sklepowych półkach i wśród konsumentów
Rośnie liczba produktów spożywczych z oznaczeniem Nutri-Score oraz grono firm – producentów i dystrybutorów żywności – dobrowolnie stosujących to oznaczenie. Jednocześnie badania potwierdzają, że system jest dla konsumentów zrozumiały (65 proc.) i wiarygodny (63 proc.). 66 proc. ankietowanych uważa, że jest przydatny w wyborze produktów [1].
Nutri-Score to uproszczony, intuicyjny system znakowania żywności, który podsumowuje ogólną wartość żywieniową produktu. Jest umieszczony na przodzie opakowania w postaci kodu kolorystycznego oraz liter od A do E, z wyróżnioną zawsze tylko jedną literą, odpowiadającą poziomowi wartości żywieniowej. Co więcej, Nutri-Score nie wyklucza z diety żadnych produktów, wskazuje jedynie, które mają większą wartość żywieniową, a które warto spożywać w mniejszych ilościach lub rzadziej.
Dzięki temu Nutri-Score ułatwia dokonywanie świadomych i zdrowszych wyborów żywieniowych, co potwierdziła Międzynarodowa Agencja ds. Badań nad Rakiem (IARC), działająca w ramach Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). System spełnia też wymagania formalne Unii Europejskiej, dotyczące dodatkowych form wyrażania i prezentacji informacji o wartości odżywczej [2].
Ewolucja systemu – modyfikacje w zakresie oceny produktów spożywczych
Nad zmianą systemu Nutri-Score czuwa Międzynarodowy Komitet Naukowy, upoważniony przez przedstawicieli siedmiu państw – Belgii, Francji, Niemiec, Luksemburga, Holandii, Hiszpanii i Szwajcarii, które wprowadziły system jako obligatoryjny, do wydawania zaleceń dotyczących aktualizacji algorytmu. W 2022 r. zmodyfikowano algorytm w zakresie produktów stałych, w tym roku zmodyfikowano algorytm w zakresie oceny napojów.
Zmiany wynikają z najnowszych badań i postępu nauki w kontekście budowania zrównoważonej diety, a także uwzględniają postulaty państw, które wdrożyły system. Tym samym operatorzy krajowi i producenci mają dwa lata na zmianę oznaczenia Nutri-Score dla swoich produktów.
Przykładowe modyfikacje w zakresie oceny produktów stałych – lipiec 2022 r.
– Lepsze rozróżnianie żywności w zależności od zawartości soli i cukru,
– Poprawa rozróżnienia między produktami spożywczymi bogatymi w błonnik a produktami rafinowanymi,
– Lepsza klasyfikacja tłustych ryb,
– Lepsza klasyfikacja olejów mniej bogatych w tłuszcze nasycone,
– Lepsza klasyfikacja drobiu w porównaniu z mięsem czerwonym.
Przykładowe modyfikacje w zakresie oceny napojów – marzec 2023 r.
– Harmonizacja algorytmu z uwzględnieniem wszystkich napojów przeznaczonych do spożycia,
– Poprawa oznakowania napojów w zależności od zawartości cukru (zwłaszcza w przypadku napojów niskosłodzonych),
– Modyfikacja algorytmu w celu ograniczenia czynników zachęcających do stosowania substancji słodzących.
Potrzeba wdrożenia zharmonizowanego systemu oznaczania produktów w zakresie wartości odżywczej
System Nutri-Score wpisuje się w pierwszy cel operacyjny Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025 dotyczący profilaktyki nadwagi i otyłości. Jednocześnie w analizie, przeprowadzonej przez grupę polskich naukowców w ramach międzynarodowego badania, dotyczącej sytuacji żywieniowej i jej słabych punktów oraz najpilniejszych potrzeb w Polsce na tle innych krajów, najwyższy priorytet nadano systemowi znakowania żywności oraz szkoleniu osób zajmujących się żywieniem w szkołach [3].
Z raportu „Atlas otyłości” wynika, że 58,3 procent populacji Polski ma nadwagę lub otyłość, co dowodzi, jak pilnie potrzebujemy zmian w sposobie odżywiania. Wyniki badań na populacji polskich konsumentów [4] wskazują, że system Nutri-Score jest jednym z najczęściej wymienianych systemów znakowania żywności, którego wprowadzenie może przynieść realny wpływ na zmianę zachowań żywieniowych konsumentów.
Badania naukowe przeprowadzone we Francji potwierdzają, że Nutri-Score jest łatwiejszy do zrozumienia dla konsumentów w porównaniu z innymi systemami znakowania żywności. Badanie opublikowane w British Medical Journal w 2017 r. pokazuje, że 52 procent ankietowanych uważa, że Nutri-Score jest łatwy do zrozumienia w porównaniu z innymi systemami znakowania. Ponadto 40 procent twierdzi, że etykieta jest pomocna w wyborze odpowiednich produktów podczas zakupów [5].
Poparcie organizacji zdrowia publicznego i organizacji konsumentów
Europejscy naukowcy, pracownicy służby zdrowia oraz organizacji konsumenckich, opublikowali w maju br. raport wyjaśniający [6], dlaczego niezbędne jest wprowadzenie zharmonizowanego, obowiązkowego oznaczania wartości odżywczej umieszczanego z przodu opakowania (FOPNL).
Naukowcy zwrócili uwagę, że w badaniach wykazano, że oznaczenia – takie jak Nutri-Score – interpretujące wartości, są lepiej zrozumiałe dla konsumentów niż formaty czysto informacyjne. Intuicyjne, uproszczone oznakowanie jest kluczowe, zwłaszcza dla konsumentów o niższym statusie społeczno-ekonomicznym, którzy nie zawsze mają wiedzę pozwalającą na interpretację informacji żywieniowych.
Oparte na rygorystycznych podstawach naukowych oznaczenie wartości odżywczej Nutri-Score zostało opracowane właśnie z myślą o informowaniu konsumentów w prosty i zrozumiały sposób co do ogólnej wartości odżywczej żywności. Takie rozwiązanie pozwala na podejmowanie świadomych i zdrowszych wyborów przy półce sklepowej.
Drugi cel Nutri-Score to zachęcenie producentów do doskonalenia wartości odżywczej swoich produktów, poprzez zmiany receptur i wprowadzanie innowacji, tak aby zawierały większe ilości składników korzystnych i mniejsze ilości składników, które należy ograniczać w diecie.
Jeszcze w styczniu 2023 r. organizacje konsumentów (the European Bureau of Consumer Unions „BEUC”) oraz organizacje z obszaru zdrowia publicznego (The European Heart Network „EHN”, the European Public Health Alliance „EPHA”) – łącznie ponad 150 organizacji [7] – wystosowały list do przedstawicieli Komisji Europejskiej w związku z opóźniającymi się pracami legislacyjnymi dotyczącymi uproszczonego znakowania na froncie opakowań.
Więcej informacji: www.systemns.pl
[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
[3]The Healthy Food Environment Policy Index in Poland: Implementation Gaps and Actions for Improvement.
[4] Polish Consumers’ Understanding of Different Front-of-Package Food Labels: A Randomized Experiment; Foods. 2022 Jan 5;11(1):134. doi: 10.3390/foods11010134.
[5]Julia, C., Peneau, S., Buscail, C. et al. (2017). Perception of different formats of front-of-pack nutrition labels according to sociodemographic, lifestyle and dietary factors in a French population: cross-sectional study among the Nutri-Net-Sante cohort participants. BMJ Open 2017; 7.
Źródło informacji: Nutrimed i Stomed
