Urodzeni gdzie indziej
Jedynie cztery mundialowe reprezentacje mają w swoich szeregach piłkarzy urodzonych tylko i wyłącznie we własnym kraju. Do tego grona nie zalicza się Polska.
Globalizacja wokół nas idzie pełną gębą, a ludzie z całego świata migrują i mieszają się ze sobą. Powodów jest kilka – poszukiwanie lepszego życia, ucieczka przed wojną (w obu tych przypadkach niemałą cegiełkę dorzucili Polacy) czy czasem… zwykły przymus, który łączy się rzecz jasna z dawnym niewolnictwem.
Narodowość nieoczywista
Ma to oczywisty wpływ na piłkę nożną. Często w dyskusjach o futbolu używa się słowa „międzynarodowy”, choć w tym kontekście jest ono… nieprecyzyjne czy po prostu błędne. O grze dla danego kraju nie decyduje narodowość – kwestia niemierzalnej fizycznie samoidentyfikacji – a obywatelstwo, czyli po prostu papierek. W dzisiejszych czasach istnieje wiele odcieni szarości, a niektórych ludzi trudno zidentyfikować pod względem narodowościowym. Mesut Oezil reprezentował Niemcy, tam się wychował, choć pochodził z Turcji. Sam twierdził, że w połowie czuje się Niemcem, a w połowie Turkiem, co nie zawsze jest komfortową sytuacją. Nigdzie bowiem nie czuł się w pełni „swój”.
W dzisiejszych czasach to, że ktoś urodzi się w danym obrębie państwowym, wcale nie znaczy, że musi ten kraj reprezentować czy się z nim identyfikować. Na mistrzostwach świata w 2018 roku wystąpiło 6 (z 32) zespołów mających w swoich szeregach tylko graczy urodzonych na ich terytorium – Brazylia, Arabia Saudyjska, Niemcy, Kolumbia, Meksyk i Korea Południowa. Obecnie takie ekipy wystąpią 4 – ponownie są to Brazylijczycy, Saudyjczycy i Koreańczycy, ale także Argentyna.
Sprawa polska
Polska jest obecnie krajem mocno jednolitym etnicznie, bo większość obywateli mieszkających w kraju nad Wisłą deklaruje narodowość polską. Największa grupa niepolska w naszym państwie, będącą jednak polskimi obywatelami, to – według oficjalnych danych – Ślązacy. W 2018 roku na mundial selekcjoner Adam Nawałka zabrał urodzonego w Brazylii Thiago Cionka. Tym razem w kadrze są „Anglik” Matty Cash i „Włoch” Nicola Zalewski.
W przypadku biało-czerwonych wzór jest najczęściej ten sam. Mianowicie wszyscy są potomkami emigrantów, którzy w trudnych czasach opuścili Polskę, szukając lepszego życia – czy to za czasów zaborów, czy dwóch wojen światowych. Kwestią czasu jest, aż w polskiej kadrze zaczną grać piłkarze z korzeniami ukraińskimi, szczególnie po ostatnim napływie imigrantów zza wschodniej granicy. Kiedyś był już jeden – Taras Romanczuk, który na powołanie zapracował sobie „przez zasiedzenie”.
Francuski kolonializm
Tak jak i cztery lata temu, tak i obecnie najwięcej urodzonych poza swoimi granicami mają Marokańczycy. To aż 14 (z 26) piłkarzy, gdzie na poprzednim czempionacie tych zawodników było 16. Tuż za Marokiem znajdują się obecnie Tunezja i Senegal, które również w Rosji były w top 5 zestawienia. W przypadku tych dwóch ostatnich krajów najwięcej graczy urodziło się we Francji. W Maroku „Francuzi” też są, ale tamtejsi ludzie rozlali się również na inne kraje Europy Zachodniej (np. Hiszpanię, do której mają po prostu blisko, a która od średniowiecza w południowej części ma widoczne wpływy arabskie).
Poza szukaniem lepszego życia gigantyczne znaczenie ma tu także francuski kolonializm, który na wieki połączył z tym europejskim krajem wspomniane Tunezję i Senegal, ale również Kamerun czy Ghanę. Co ciekawe, sami obrońcy tytułu mają w swoich szeregach… tylko 3 graczy urodzonych nie we Francji. Gołym okiem widać, że większość piłkarzy ma tam nieeuropejskie korzenie, ale poza ich obecną ojczyzną urodzili się ich przodkowie. Oni sami przyszli na świat nad Sekwaną, wychowali się tam i wyszkolili, więc mają pełne prawo reprezentować „Trójkolorowych”.
Niemcy bliscy zera
Podobnie rzecz ma się z Niemcami, którym regularnie zarzuca się „nieniemieckość”. Mało kto jednak mówi o tym, że prawie wszyscy ci piłkarze urodzili się właśnie za naszą zachodnią granicą i z krajami swoich rodziców czy dziadków często nie mają wiele wspólnego. Niewiele zresztą brakowało, by i „Die Mannschaft” zaliczył zero urodzonych poza granicami, ale Armel Bella-Kotcham i Youssoufa Moukoko rzutem na taśmę załapali się na MŚ.
Walia ma aż 9 graczy urodzonych w Anglii, ale Wielka Brytania to jeden organizm, więc to nie może dziwić. Zróżnicowany pod tym względem jest z kolei Katar. Gospodarze MŚ nie „kupowali” sobie reprezentantów, jak niektórzy mogliby sądzić po ich działaniu np. w piłce ręcznej. Do Kataru trafiali oni najpóźniej w wieku nastoletnim, tam następował (często finalny) proces ich piłkarskiego szkolenia, w efekcie czego „tworzyli” się przyszli kadrowicze. Warto też wspomnieć, że tylko 12 procent obywateli Kataru to rdzenni Katarczycy.
Australia i Szwajcaria to globalni liderzy pod względem obecności gastarbeiterów, czyli pracowników z zagranicy, którzy potem się tam osiedlali. W Rosji co trzeci gracz szwajcarski urodził się poza krajem, teraz jest ich tylko trzech, a wkrótce może nie być żadnego, gdyż „bum” na imigrantów nastąpił kilkadziesiąt lat temu. W Chorwacji i Serbii można dostrzec efekty skomplikowanej struktury etnicznej Bałkanów, zaś kraje Ameryki Łacińskiej chętnie się ze sobą mieszają – najczęściej „czerpiąc” z Argentyny. Czasem o miejscu urodzenia decyduje przypadek. Duńczycy w Hiszpanii nie są częstym widokiem, ale ojciec Roberta Skova przez pewien okres akurat tam pracował, więc urodził się tam jego syn. Reprezentant Francji Marcus Thuram z kolei przyszedł na świat we Włoszech, bo akurat w 1997 roku w Parmie grał jego ojciec, słynny Lilian.
Na zdjęciu: Matty Cash nie nazywa się jak Polak, nie mówi po polsku i nie urodził się w Polsce – ale jego mama jest Polką, więc obrońca ma pełne prawo reprezentować biało-czerwonych.
Fot. Marcin Bulanda/PressFocus
137 PIŁKARZY którzy pojechali na MŚ 2022 urodziło się poza krajem, który reprezentują
PIŁKARZE URODZENI POZA REPREZENTOWANYM KRAJEM
MAROKO (14)
Yassine BOUNOU Kanada
Sofiane BOUFAL Francja
Amine HARIT Francja
Romains SAISS Francja
Achraf HAKIMI Hiszpania
Munir MOHAMEDI Hiszpania
Zakaria ABOUKHLAL Holandia
Sofyan AMRABAT Holandia
Noussair MAZRAOUI Holandia
Hakim ZIYECH Holandia
Selim AMALLAH Belgia
Ilias CHAIR Belgia
Bilal EL KHANNOUS Belgia
Walid CHEDDIRA Włochy
TUNEZJA (12)
Dylan BRONN Francja
Nader GHANDRI Francja
Mouez HASSEN Francja
Wajdi KECHRIDA Francja
Wahbi KHAZRI Francja
Aissa LAIDOUNI Francja
Hannibal MEJBRI Francja
Ellyes SKHIRI Francja
Naim SLITI Francja
Montassar TALBI Francja
Mohamed DRAEGER Niemcy
Anis BEN SLIMANE Dania
SENEGAL (12)
Fode BALLO-TOURE Francja
Boulaye DIA Francja
Abdou DIALLO Francja
Papa GUEYE Francja
Kalidou KOULIBALY Francja
Edouard MENDY Francja
Nampalys MENDY Francja
Iliman NDIAYE Francja
Youssouf SABALY Francja
Seny DIENG Szwajcaria
Ismail JAKOBS Niemcy
Nicolas JACKSON Gambia
Katar (10)
Boualem KHOUKHI Algieria
RO-RO Portugalia
Bassam AL-RAWI Irak
Mohammed WAAD Irak
Almoez ALI Sudan
Musab KHODER Sudan
Karim BOUDIAF Francja
Ali ASSADALLA Bahrajn
Mohammed MUNTARI Ghana
Ahmed ALAAELDIN Egipt
WALIA (10)
Ethan AMPADU Anglia
Daniel JAMES Anglia
Brennan JOHNSON Anglia
Chris MEPHAM Anglia
Kieffer MOORE Anglia
Joe MORRELL Anglia
Matthew SMITH Anglia
Sorba THOMAS Anglia
Jonny WILLIAMS Anglia
Adam DAVIES Niemcy
AUSTRALIA (9)
Milos DEGENEK Chorwacja
Fran KARACIĆ Chorwacja
Martin BOYLE Szkocja
Jason CUMMINGS Szkocja
Harry SOUTTAR Szkocja
Thomas DENG Kenia
Awer MABIL Kenia
Keanu BACCUS RPA
Garang KUOL Sudan
KAMERUN (9)
Jean-Charles CASTELLETTO Francja
Enzo EBOSSE Francja
Karl Toko EKAMBI Francja
Devis EPASSY Francja
Bryan MBUEMO Francja
Georges-Kevin NKOUDOU Francja
Olivier NTCHAM Francja
Christopher WOOH Francja
Eric Maxim CHOUPO-MOTING Niemcy
GHANA (8)
Andrew AYEW Francja
Jordan AYEW Francja
Alexander DJIKU Francja
Elisha OWUSU Francja
Denis ODOI Belgia
Tariq LAMPTEY Anglia
Antoine SEMENYO Anglia
Inaki WILLIAMS Hiszpania
KANADA (7)
Milan BORJAN Chorwacja (Jugosławia)
Sam ADEKUGBE Anglia
Ike UGBO Anglia
Ismael KONE Wybrzeże Kości Słoniowej
David WOTHERSPOON Szkocja
Alphonso DAVIES Ghana
Jonathan DAVID USA
CHORWACJA (7)
Ante BUDIMIR Bośnia i Hercegowina (Jugosławia)
Dejan LOVREN Bośnia i Hercegowina (Jugosławia)
Josip SUTALO Bośnia i Hercegowina
Mario PASALIĆ Niemcy
Josip STANISIĆ Niemcy
Mateo KOVACIĆ Austria
Luka SUCIĆ Austria
PORTUGALIA (7)
Matheus NUNES Brazylia
OTAVIO Brazylia
PEPE Brazylia
Diogo COSTA Szwajcaria
Danilo PEREIRA Gwinea Bissau
Raphael GUERREIRO Francja
William CARVALHO Angola
USA (5)
Cameron CARTER-VICKERS Anglia
Giovanni REYNA Anglia
Antonee ROBINSON Anglia
Sergino DEST Holandia
Jesus FERREIRA Kolumbia
SERBIA (4)
Vanja MILINKOVIĆ-SAVIĆ Hiszpania
Sergej MILINKOVIĆ-SAVIĆ Hiszpania
Milos VELJKOVIĆ Szwajcaria
Srdan BABIĆ Bośnia i Hercegowina
FRANCJA (3)
Steve MANDANDA Demokratyczna Republika Konga
Eduardo CAMAVINGA Angola
Marcus THURAM Włochy
SZWAJCARIA (3)
Philipp KOEHN Niemcy
Xherdan SHAQIRI Kosowo (Jugosławia)
Breel EMBOLO Kamerun
POLSKA (2)
Matty CASH Anglia
Nicola ZALEWSKI Włochy
HISZPANIA (2)
Aymeric LAPORTE Francja
Ansu FATI Gwinea Bissau
NIEMCY (2)
Armel BELLA-KOTCHAP Francja
Youssoufa MOUKOKO Kamerun
EKWADOR (2)
Hernan GALINDEZ Argentyna
Jeremy SARMIENTO Hiszpania
MEKSYK (1)
Rogelio FUNES MORI Argentyna
URUGWAJ (1)
Fernando MUSLERA Argentyna
DANIA (1)
Robert SKOV Hiszpania
ANGLIA (1)
Raheem STERLING Jamajka
IRAN (1)
Saman GHODDOS Szwecja
HOLANDIA (1)
Luuk DE JONG Szwajcaria
KOSTARYKA (1)
Oscar DUARTE Nikaragua
JAPONIA (1)
Daniel SCHMIDT USA
BELGIA (1)
Amadou ONANA Senegal